Όποιος παρατηρήσει τον λόγο για τον οποίον η σύγχρονη επιστήμη και η τεχνολογία έχουν κάνει τεράστια βήματα και προχώρησαν μέχρι την πρόοδο που έχει παρουσιαστεί μέχρι σήμερα, ασφαλώς θα συμφωνήσει ότι αυτό οφείλεται στον ισλαμικό πολιτισμό που μετέδωσε και εισήγαγε μια τεράστια ποσότητα γνώσεων, ενώ ανέδειξε πολλούς λόγιους.
O C. H. Haskins8 είπε: «Το βασικό γεγονός παραμένει ένα, ότι οι Άραβες της Ισπανίας ήταν η κύρια πηγή καινούργιων γνώσεων για την Ευρώπη»..
Αυτοί είναι που έθεσαν τα θεμέλια, στα οποία ο σύγχρονος πολιτισμός βασίστηκε για να προχωρήσει. Όποιος ξεφυλλίσει το “Dictionary of Technical Terms for Aerospace” (Λεξικό Τεχνικών Αστρονομικών Όρων) θα φτάσει εύκολα στο συμπέρασμα ότι το εξήντα τοις εκατό των αστεριών που γνωρίζουμε έχει αραβικά ονόματα
Τα κείμενα και τα έργα των πρώτων Μουσουλμάνων λογίων ήταν οι κύριες πηγές, από τις οποίες επωφελήθηκε η Δύση, κυρίως οι Ευρωπαίοι που χρησιμοποίησαν αυτά τα έργα κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης. Πολλά από αυτά τα κείμενα χρησιμοποιούνταν στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια
Οι Μουσουλμάνοι προχώρησαν σε όλους τους τομείς της τεχνολογίας, της επιστήμης και της διανόησης. Αναφέρονται εδώ λίγοι από τους πολλούς Μουσουλμάνους λογίους που ξεχώρισαν σε διάφορους τομείς.
Ο Αλ-Χαουάριζμι(780-850) ήταν μεγάλος μελετητής και ερευνητής στους τομείς των μαθηματικών, της άλγεβρας, των λογαρίθμων και της γεωμετρίας. Υπήρξε ίσως ένας από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς όλων των εποχών• είναι ο ιδρυτής μερικών κλάδων και βασικών εννοιών των μαθηματικών. Υπήρξε επίσης ο ιδρυτής της άλγεβρας..
Ο Αλ-Μπιρούνι (973-1050) ήταν μεγάλος μελετητής και λόγιος σε πολλούς τομείς. Έγραψε πολλά έργα για διάφορα θέματα, από
την αστρονομία ως τα μαθηματικά, από τη μαθηματική γεωγραφία ως τη μηχανική, από τη φαρμακολογία ως την ιστορία. Ο Αλ- Μπιρούνι ανέλυσε τη θεωρία της περιστροφής της γης γύρω από τον άξονά της εξακόσια χρόνια πριν το Γαλιλαίο! Ο γερμανός ανατολιστής E. Sachau είπε για τον Αλ-Μπιρούνι: «Ήταν ο μεγαλύτερος διανοούμενος που υπήρξε ποτέ». Εμείς οι Μουσουλμάνοι, όμως, θεωρούμε πως ο μεγαλύτερος άνθρωπος του πνεύματος που υπήρξε ποτέ ήταν ο Προφήτης μας, ο Μωχάμμαντ (Το Έλεος Του Αλλά(χ) και ειρήνη σ’ αυτόν). Στους τομείς της ιατρικής και της φαρμακευτικής,
οι Μουσουλμάνοι λόγιοι, με τα έργα τους, άφησαν πίσω τους ένα τεράστιο θησαυρό γνώσης, που χρησιμοποιήθηκε για τις προόδους της σύγχρονης ιατρικής. Μεταξύ αυτών ήταν:
Ο Ιμπν Ρουσντ (Αβερρόης, 1126-1198) ήταν ένας ανδαλουσιανός φιλόσοφος και ιατρός, αυθεντία στη φιλοσοφία και στο ισλαμικό δίκαιο, στα μαθηματικά και στην ιατρική.
Ο Ιμπν Αν-Ναφίς (1213-1288) ήταν ιατρός, γνωστός κυρίως επειδή υπήρξε ο πρώτος που περιέγραψε την κυκλοφορία του αίματος στους πνεύμονες. Ανακάλυψε την κυκλοφορία του αίματος εκατοντάδες χρόνια πριν τον Άγγλο Χάρβεϊ και τον Ισπανό Μιγκέλ Σερβέτους.
Ο ‘Αμμάρ Ιμπν ‘Άλι Αλ-Μούσιλι Ιμπν ‘Ίσα Αλ-Καχχάλ ήταν ειδικός στην οφθαλμολογία. Εφηύρε ειδικά εργαλεία για τις εγχειρήσεις, όπως η «σύριγγα ενέσεως», μια κοίλη βελόνα.
Ο Αλ-Χάσαν Ιμπν Αλ-Χάιθαμ (Αλχάζεν, 965-1040) ήταν μεγάλος μαθηματικός. Πρωτοπόρησε στους τομείς της οπτικής, της μηχανικής και της αστρονομίας. Σύμφωνα με το Τζιαμπαττίστα Nτέλλα Πόρτα, ο Αλ-Χάσαν ήταν ο πρώτος που εξήγησε τη φαινομενική αύξηση του μεγέθους της Σελήνης και του Ηλίου όταν είναι κοντά στον ορίζοντα. Η επτάτομος πραγματεία του για την οπτική, το Κιτάμπ Αλ-Μαναδείρ (Το Βιβλίο των Οπτικών) είναι πιθανώς το αρχαιότερο έργο που χρησιμοποιεί την επιστημονικήμέθοδο. Ο Αλ-Χάσαν χρησιμοποιούσε αποτελέσματα πειραμάτων για να δοκιμάσει τις θεωρίες του
Ο Αλ-Μανσούρι και ο Άμπου Μπακρ Aρ-Ράζι ήταν διάσημοι και πολυμαθείς ιατροί. Σημαντική και διαχρονική είναι η συμβολή τους στις επιστήμες της ιατρικής και της φιλοσοφίας.
Ο Μουάφφακ Αλ-Μπαγντάντι και ο Άμπου Αλ-Κάσιμ Αζ-Ζαχράουι ήταν διάσημοι οδοντίατροι. Έγραψαν βιβλία οδοντιατρικής με επεξηγητικές απεικονίσεις των εργαλείων που χρησιμοποιούνταν στις εγχειρήσεις, καθώς και σχέδια που εξηγούσαν πώς έπρεπε να χρησιμοποιούνται. Πολλοί Μουσουλμάνοι λόγιοι στον τομέα της γεωγραφίας και της γεωλογίας αξίζουν να μνημονευθούν. Μεταξύ αυτών είναι:
Ο Σαρίφ Αλ-Ιντρίσι (1100-1165) ήταν χαρτογράφος, γεωγράφος και περιηγητής. Έμεινε γνωστός για τους εξαιρετικούς παγκόσμιους χάρτες του. Εφηύρε επίσης μερικά εργαλεία για τη ναυσιπλοΐα.
Πολλοί Μουσουλμάνοι λόγιοι συμμετείχαν ενεργά στις προόδους του πολιτισμού. Όποιος θελήσει να μάθει περισσότερα γι’ αυτούς μπορεί να ανατρέξει στα βιβλία που γράφτηκαν για αυτό το θέμα. Ωστόσο, οι έρευνες και οι μελέτες των Μουσουλμάνων λογίων συχνά οικειοποιούνται από άλλους ή αποδίδονται λανθασμένα σε άλλους.
Ο Arthur Glyn Leonard είπε: «Μήπως εμείς, που θεωρούμε πως βρισκόμαστε τώρα στην υψηλότερη κορυφή όπου έχει φτάσει ποτέ ο άνθρωπος, όσον αφορά την επιστήμη και τον πολιτισμό, δε θα έπρεπε να αναγνωρίσουμε ότι εάν δεν ήταν ο μεγάλος πολιτισμός, η πνευματική και κοινωνική λαμπρότητα των Αράβων και το στερεό σύστημά τους, η Ευρώπη θα είχε μείνει βυθισμένη μέχρι και σήμερα στο σκοτάδι της άγνοιας;